Welke drie mogelijkheden heeft een erfgenaam?
Zuiver aanvaarden
- U erft, samen met eventuele andere erfgenamen, zowel de bezittingen als de schulden.
- Het maken van deze keuze kunt u niet terugdraaien.
Beneficiair aanvaarden
Verwerpen
- U ontvangt niets.
- Voor eventuele schulden bent u niet aansprakelijk.
- Er kunnen geen rechten meer worden uitgeoefend.
Waarom beneficiair aanvaarden?
Het beneficiair aanvaarden van een erfenis geeft bescherming voor een erfgenaam, omdat hij niet voor schulden van de overledene aansprakelijk is. Dit wordt ook wel ‘aanvaarding onder het voorrecht van boedelbeschrijving’ genoemd. Beneficiaire aanvaarding is dus veilig, maar betekent wel dat u de formele, wettelijke ‘vereffeningsprocedure‘ moet volgen.
Vereffening: wie mag handelen namens de erfgenamen?
Alle erfgenamen van de nalatenschap dragen tezamen de verantwoordelijkheid voor de afwikkeling. Echter, de te volgen vereffeningsprocedure vergt deskundigheid. Daarom is het raadzaam om u, voordat u handelingen verricht, te laten adviseren door één van de i-executeur specialisten en deze desgewenst als vereffenaar de afwikkeling te laten verzorgen.
De beneficiaire afwikkeling van de nalatenschap gaat gepaard met diverse procedurevoorschriften. Hieronder treft u een korte beschrijving aan van de verplichtingen waaraan u zich dient te houden indien u er voor kiest om de nalatenschap beneficiair te aanvaarden.
Boedelbeschrijving opmaken
Van de nalatenschap dient met spoed een beschrijving te worden gemaakt, waarin de schulden in voorlopige staat worden opgenomen.
Boedelbeschrijving ter inzage leggen
De boedelbeschrijving dient de vereffenaar ter inzake bij de griffie van de rechtbank te deponeren. Dit heeft als doel dat ondermeer de belanghebbende schuldeisers de beschrijving kunnen inzien.
Negatieve nalatenschap melden aan kantonrechter!
Wanneer een (voorlopige) boedelbeschrijving is gemaakt, dan zal het duidelijk zijn of de nalatenschap een positief of negatief saldo kent. Van groot belang is de mededelingsplicht aan de kantonrechter ingeval de nalatenschap negatief is. Blijkt dat de schulden van de beneficiair aanvaarde nalatenschap de baten overtreffen, dan bestaat de verplichting dit zo spoedig mogelijk aan de kantonrechter mede te delen. De kantonrechter kan in dat geval verdere instructies geven.
Oproepen schuldeisers
De wettelijke vereffening heeft primair als doel dat de schuldeisers van de nalatenschap op geordende wijze worden voldaan. Blijft er vervolgens nog wat over, dan mogen de erfgenamen dat onderling verdelen.
De vereffenaar dient de bekende schuldeisers per brief persoonlijk op te roepen. Dit houdt in dat de schuldeisers op de hoogte worden gesteld van het overlijden van de erflater (hun schuldenaar) en dat zij aan de vereffenaar moeten melden wat ze te vorderen hebben.
Oproeping in de krant
(indien door kantonrechter bepaald)
Door de kantonrechter kan worden bepaald dat de vereffenaar de schuldeisers tevens openlijk dient op te roepen om hun vorderingen voor een bepaalde datum in te dienen. Deze openlijke oproeping vindt plaats in de Staatscourant en in een of meer door de kantonrechter aangewezen nieuwsbladen.
Adres van schuldeiser onbekend?
Melden aan kantonrechter!
Is het adres van een op te roepen schuldeiser onbekend, dan dient dit feit aan de kantonrechter te worden gemeld. De kantonrechter kan de vereffenaar dan aanwijzingen geven omtrent de opsporing van de schuldeiser.
Opsporen onbekende erfgenamen (ingeval van onbekende erfgenamen)
Het komt voor dat niet alle erfgenamen bekend zijn of dat er onzekerheid bestaat omtrent de aanwezigheid van één of meer erfgenamen. De wet verplicht de vereffenaar ertoe door oproepingen in veel gelezen dagbladen of door andere doelmatige middelen deze erfgenamen op te sporen. U kunt bijvoorbeeld denken aan familieleden in het buitenland die erfgenaam zijn.
Opheffing beslag (indien van toepassing en nodig voor vereffening)
Op verzoek van de vereffenaar kunnen reeds gelegde beslagen, voor zover dat voor de vereffening nodig is, worden opgeheven. Een verzoek daartoe zal gericht moeten worden aan de kantonrechter van de laatste woonplaats van de overledene.
Lijst van vorderingen
Door de kantonrechter kan zijn bepaald dat de vereffenaar zo spoedig mogelijk, na de datum waarop de bij de oproep der schuldeisers gestelde termijn verstrijkt, een lijst van de door hem erkende en betwiste vorderingen en aanspraken op preferentie bij de griffie van rechtbank dient te deponeren. Dit ter inzage van de erfgenamen, de legatarissen en allen die zich als schuldeiser hebben aangemeld. De vereffenaar dient ieder van hen van het deponeren in kennis te stellen.
Rekening en verantwoording en uitdelingslijst
Door de kantonrechter kan worden bepaald dat de vereffenaar binnen zes maanden nadat de voor het indienen van vorderingen gestelde tijd is verstreken, ter kennisneming van een ieder, de rekening en verantwoording over de nalatenschapsafwikkeling plus een uitdelingslijst bij de griffie van de rechtbank dient te deponeren.
Bij het opstellen van de uitdelingslijst dient rekening te worden gehouden met het feit dat bepaalde schuldeisers preferent zijn.
Bovendien rust op de vereffenaar de verplichting het deponeren per brief bekend te maken aan de legatarissen en allen die zich als schuldeiser hebben aangemeld, alsmede aan de eventueel niet op de hoogte zijnde erfgenamen.
Ook kan de vereffenaar worden verplicht dit deponeren openlijk bekend te maken in de Staatscourant en in één of meer door de kantonrechter aangewezen nieuwsbladen.
Belanghebbenden kunnen binnen één maand tegen de gedeponeerde rekening en verantwoording en uitdelingslijst in verzet komen.
Uitkeringen doen aan schuldeisers en verdeling
Nadat de uitdelingslijst een maand ter inzage heeft gelegen en daartegen door een belanghebbende geen verzet is aangetekend, dan kan de vereffenaar overgaan tot het voldoen van de schuldeisers.
Blijkt na voldoening van de schuldeisers een positief saldo te bestaan, dan zal dit worden verdeeld onder de erfgenamen, naar rato van hun erfdelen.
Sanctie op het niet volgen van de procedure
De hierboven globaal omschreven vereffeningsprocedure bevat nogal wat regels. Deze acht de wetgever nodig, omdat de nalatenschap beneficiair is aanvaard en alleen de baten van de nalatenschap de schuldeisers tot verhaal dienen. Als beneficiair aanvaard hebbende erfgenaam bent u niet aansprakelijk voor de schulden van de nalatenschap; slechts uw aandeel in de nalatenschap kan aan deze schulden ‘opgaan’.
Dit wordt echter anders indien u zich niet aan de regels van de vereffeningsprocedure houdt. Preciezer gezegd: indien bij het volgen van de vereffeningsprocedure in ernstige mate tekort wordt geschoten en daarover een verwijt kan worden gemaakt, dan vervalt het veilige aspect van de beneficiaire aanvaarding. De wet stelt namelijk dat de erfgenaam in dat geval wèl aansprakelijk wordt voor de schulden van de nalatenschap.
De i-executeur specialist kent alle ins en outs van de vereffeningsprocedure en kan de beneficiaire afwikkeling, inclusief het registreren van de beneficiaire aanvaarding bij de rechtbank, voor u verzorgen.